Türkiye’nin İlk ve Tek Via Ferratası Kemaliye’de…
Bir çoğumuz için yeni bir kavram olan “Via Ferrata” Avrupa’nın göbeğinde özellikle Alpler’de, İtalya, Avusturya, İsviçre, Almanya gibi ülkelerde 7 den 70 e insanların yüksek dağ yamaçlarında, aşıtlarda sağlık ve spor içine tırmandıkları parkurlara verilen addır. Latince kökeni itibari ile “demir yol” (via: yol, ferrata: demirden) denmesinin nedeni 1. ve 2 dünya savaşlarında askerlerin, tam teçhizatla Alp dağlarını aşmaları için sarp dağ yamaçlarına demirden basamaklar yapılmasından gelmektedir. Savaşların sona ermesi ile milyonlarca insan için bu parkurlar sağlık ve zindelik arayışının yeni adresi olmuştur. Bugün yalnızca Alpler de değil, tüm dünyada güvenli, yaygın, tırmanış sporunun bir parçası haline gelmiştir.
Kemaliyemiz de, ülkemizin ilk via ferrata parkuru 2008 de Karanlık Kanyonda Karasu Irmağı yatağından Taş yoluna doğru yapılmış, 2010 da yine Taş yolunda Sandık köyü yönüne doğru 2. Parkur KEMAV vakfımız tarafından ilçemize kazandırılmıştır. 3. ve ülkemizin yine tek ve en uzun via ferrata parkuru Kemaliye belediyemizle birlikte, Kemaliyemizin hemen sırtını yasladığı yalçın kayalıklara profesyonel uzman dağcılarca yapılmakta olup, ilerde doğasever turistlerin, dağcıların base jump ve wing suit sporcularının favori yeri haline gelecektir.
Bu yeni parkur vesilesi ile yine Kemaliyemiz’in sırtını yasladığı yamaçta ağaçlandırmaya elverişli, Fırat nehri ve ilçe manzaralı nefes kesen bir yürüyüş güzergahı ilçemize kazandırılmıştır. Çok kısa sürede yapılan hafriyatı sarıp sarmalayacak bitki örtüsü ve ağaçlandırma ile birlikte Kemaliyeye gelenlerin ve yerleşik hemşerilerimizin sağlık için yürüyüş yapacakları, fotoğraf çektirecekleri seyir terasları ve piknik alanları ile insanımızın hizmetinde olacaktır.
Yolun zig-zag yapısı ilçeyi taş düşmeleri ve çığ riskine karşıda koruyacaktır. Yakın geçmişte örneğin Apçağa-Sırakaonak arasında devasa bir kaya kütlesi bin yıllar sonra yerinden kopmuş ağaçlar ve patikalar sayesinde evlere ramak kala durmuştur. Taş düşmeleri, erozyon, çığ gibi feleketler için “sekileme”, ”zig-zag yol”yapımı, ağaçlandırma, başlı başına yerleşim yerlerini koruyan bir yöntemdir. Yine bu yol sayesinde Kemaliyenin sırtında oluşturulan yeşil kuşağın sulama ve bakımı kolaylaşacaktır. Önümüzdeki süreçte Egin Gabanı ve üst yayla çeşmelerinin onarımı ile bu parkur Uluslararası Ultra Maraton yarışmalarına adaydır. Her yıl yapılan gelenekesel Uluslararası Kemaliye Kültür ve Doğa Sporları Şenliği esnasında yine ülkemizin ilk ve tek wing suit platformu, ”gate to the Eden, Egin”, cennete açılan kapı, Egin (Egin; cennet gibi güzel bahçe, ismine atfen) bu yol ve via ferrata parkuru sayesinde sporcuların aynı gün birden fazla uçuş yapmalarına, basın ve izleyicilerin dünya çapındaki bu sporcuları çok yakından izlemelerine imkan verecektir.
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ferudun Çelikmen
KEMAV Başkan Yardımcısı
